Đình My Xuyên
(BNP) - Đình My Xuyên, xã Mỹ Hương, huyện Lương Tài là công trình văn hóa tín ngưỡng được khởi dựng lâu đời, được tu sửa vào thời Hậu Lê và thời Nguyễn.
Nghi môn đình được xây dựng theo lối bổ trụ với 3 lối đi.
Trước kia, đình My Xuyên có cấu trúc hình chữ Tam với Đại đình 7 gian, toà trung 3 gian, Hậu cung 3 gian, sàn đình kiểu lòng giếng, hai bên ghép ván gỗ, toàn bộ kết cấu chịu lực bằng gỗ lim chắc khoẻ, chạm khắc tinh xảo, trong lịch sử đình My Xuyên là ngôi đình đẹp nổi tiếng ở tổng Lại Thượng. Thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp, thực hiện tiêu thổ kháng chiến, năm 1946 đình My Xuyên đã bị phá dỡ hoàn toàn.
Đỉnh trụ chính của nghi môn là 4 con chim phượng quay về tứ phương, đuôi chụm vào nhau kết thành hình trái giành
Năm 1953 - 1954, nhân dân đã dựng được toà Hậu Cung 3 gian; năm 1955 lại dựng được 3 gian nhà Trung; năm 1956 nhân dân tiếp tục dựng 5 gian Đại đình. Đến năm 1970, sửa chữa nóc Hậu Cung; năm 1971 sửa chữa toà Trung. Năm 1995, nhân dân địa phương đã góp công góp của trùng tu lại toà Đại đình có quy mô như ngày nay.
Toà đại đình.
Đình có bình đồ kiến trúc kiểu chữ Tam gồm các công trình kiến trúc Nghi môn, Đại đình, toà Trung và Hậu cung. Nghi môn được xây dựng theo lối bổ trụ với 3 lối đi, hai trụ chính tạo thành lối đi giữa, trên đỉnh trụ chính là 4 con chim phượng quay về tứ phương, đuôi chụm vào nhau kết thành hình trái giành, các đề tài tứ linh được đắp xung quanh 4 mặt của đấu vuông phía trên, trên thân trụ chính đắp đôi câu đối. Sau nghi môn là một khoảng sân rộng lát gạch, bên trái phía trước sân đình dựng hàng bia đá gồm 5 bia.
Bờ nóc đắp nổi lưỡng long chầu nguyệt.
04 mái đao cong.
Đại đình có quy mô 5 gian 2 chái, kiến trúc kiểu tường hồi 2 mái, bờ nóc đắp nổi lưỡng long chầu nguyệt bằng gốm sứ, mái lợp ngói mũi hài. Cửa chính 3 gian giữa Đại đình kiểu bức bàn, gian trái trổ lối đi. Đại đình được xây dựng theo kiến trúc truyền thống, bộ khung chịu lực sử dụng chất liệu gỗ lim chắc khỏe.
Cửa chính 3 gian giữa đại đình kiểu bức bàn.
Bộ vì gồm 4 hàng cột, kết cấu vì nóc kiểu chồng rường giá chiêng, trên các con rường, đấu kê đều chạm hoa lá cách điệu, vì nách gian giữa kiểu cốn, phía trong chạm nổi đề tài long cuốn thủy, phía ngoài chạm nổi đề tài cúc hóa long. Vì nách gian bên kiểu chồng rường, đầu dư chạm rồng, bảy hiên chạm nổi hoa lá cách điệu.
Bộ khung chịu lực sử dụng chất liệu gỗ lim chắc khỏe.
Ban thờ chính toà đại đình.
Toà Trung có bố cục 3 gian nằm song song với Đại đình phía trước và Hậu cung phía sau. Toà Trung được xây dựng theo kiến trúc truyền thống, sử dụng chất liệu truyền thống. Kết cấu vì 2 hàng cột kiểu vì kèo đơn giản bào trơn đóng bén. Giới hạn toà Trung được phân biệt với Đại đình và Hậu cung bởi tường ngăn trổ lối đi thông với Đại đình và Hậu cung.
Các sắc phong lưu giữ tại đình.
Hậu cung có bố cục 3 gian, kiểu tường hồi bít đốc được xây dựng theo kiểu thức truyền thống, sử dụng chất liệu truyền thống. Kết cấu vì nóc kiểu vì kèo đơn giản bào trơn đóng bén, vì nách phía ngoài kiểu kẻ chuyền, vì nách phía trong kiểu chồng rường.
Đình My Xuyên thờ thành hoàng làng là Đô Đại tế thế, hộ quốc khang dân, phù vận dương vũ, dực thánh bảo cảnh, hiển từ linh quang đại vương, ngài có công âm phù giúp vua Lê Đại Hành đánh tan giặc Tống.
Các hiện vật tiêu biểu được lưu giữ tại đình gồm: 04 bia “hậu thần bi ký” năm 1785, 1816, 1859, 1865; 01 Bia mờ chữ được dựng năm 1938...
Ngựa hồng.
Bộ bát bửu.
Đình My Xuyên được UBND tỉnh xếp hạng là Di tích lịch sử văn hóa tại Quyết định số 127/QĐ-UBND ngày 09/02/2015.