Từ đường họ Lê Đắc, xã Tam Giang, huyện Yên Phong

Cổng Từ đường họ Lê Đắc.

Từ đường họ Lê Đắc hiện nay nằm ở phía Đông của thôn Đông, xã Tam Giang, mặt quay hướng Đông Nam, bên phải, phía trước là đường trục thôn, các phía còn lại giáp khu dân cư. Khuôn viên nhà thờ sạch sẽ, rộng rãi, được bao bọc bởi hệ thống tường bao.

Toàn cảnh khuôn viên Từ đường.

Từ đường thờ tổ tiên chi trưởng họ Lê Đắc, trong đó có cụ Lê Đắc Quang, đỗ cử nhân và làm quan “Thừa Thiên Phủ Doãn” trong triều đình.

Ban thờ chính của Từ đường. 

Quá trình làm quan, cụ luôn là người cương trực, giữ pháp Vua luật nước, có những đề xuất với triều đình về đạo trị nước, được triều đình phong nhiều chức tước như: “Trung nghị đại phu”, “Nhất phẩm triều đình” được vua ban cho nhà ở tại quê.

Ban thờ tháp năng vong linh con cháu nội ngoại họ Lê Đắc.

Sau do không đồng tình với chủ trương cắt 3 tỉnh miền Đông Nam Bộ của triều đình cho thực dân Pháp nên cụ từ quan về quê. Tại địa phương, cụ nhiệt tình giúp đỡ nhân dân địa phương, được nhân dân coi là ân nhân. Sau khi cụ mất đã được lập bài vị thờ tại đình làng Đông.

Bức bình phong và bộ lư hương bằng đá trước cửa Nhà thờ.

Từ đường hiện nay gồm các công trình: Nhà thờ, nhà ngang, cổng và bếp. Trong đó, nhà thờ 05 gian có kết cấu mặt bằng kiểu chữ Nhất, bình đầu bít đốc tay ngai.

Hệ thống bộ khung và bộ cửa bức bàn bằng gỗ lim.

Hệ thống bộ khung chịu lực bằng gỗ lim, bao gồm 6 bộ vì, mỗi bộ vì 5 hàng chân cột. Hai bộ vì gian giữa và gian hồi kết cấu vì nóc kiểu “thượng chồng rường giá chiêng, hạ kẻ truyền”. Hai bộ vì gian bên kết cấu kiểu “thượng chồng rường giá chiêng, hạ tiền chồng rường kẻ hiên, hậu chồng rường bẩy hiên”.

Các cấu kiện trang trí vân mây hoa lá cách điệu theo kiểu thức truyền thống.

Trên các cấu kiện soi gờ chỉ, bào trơn trang trí vân mây hoa lá cách điệu, theo kiểu thức truyền thống.

Ngai thờ thời Nguyễn hiện còn được lưu giữ trong Nhà thờ.

Các hiện vật tiêu biểu được lưu giữ trong Từ đường.

Hiện nay, tại Từ đường còn lưu giữ một số hiện vật tiêu biểu như: Ngai thờ, mâm thờ, hương án, hoành phi, đôi câu đối… đều có niên đại thời Nguyễn.

Ngày 7/9 (âm lịch) là ngày giỗ cụ Lê Đắc Quang. Vào ngày này, con cháu tụ hội về Từ đường thắp hương, lễ các bậc tổ tiên. Ngoài ra, vào các ngày vọng, kỵ nhật, con cháu đều sắm sửa hương đăng, trà quả thắp hương cung thỉnh các vị tiên linh của dòng họ cùng phối hưởng.