Đình Xuân Lôi

Đình Xuân Lôi.

Đình Xuân Lôi là công trình văn hoá tín ngưỡng chung của ba thôn Ngư Đại, Công Cối, Xuân Bình, nơi thờ tự tôn nghiêm Thành hoàng làng là đức Thánh Tam Giang có công đánh thắng giặc Lương ở thế kỷ thứ VI.

Bờ nóc đắp biển hiệu “Xuân Lôi cổ điển”.

Theo sự tích đức Thánh Tam Giang là người đã giúp Triệu Quang Phục đánh đuổi giặc Lương và âm phù giúp Lý Thường Kiệt đánh thắng quân Tống xâm lược giữ yên bờ cõi. Cuộc đời và sự nghiệp của các ngài được nhân dân truyền tụng, sử sách biên chép, ca ngợi, các triều đại phong kiến ban tặng sắc phong.

Hoành phi có niên đại thời Nguyễn.

Tổng thể công trình kiến trúc gồm 3 toà, kết cấu theo kiểu “tiền chữ nhất hậu chữ đinh”. Tiền tế: quy mô 03 gian, kiến trúc kiểu cột trụ cánh phong, bờ nóc để trơn, chính giữa đắp biển hiệu “Xuân Lôi cổ điển” kìm nóc dạng trụ đấu, bờ dải để trơn, mái lợp ngói vảy hến, cửa mở cả 3 gian kiểu thượng song hạ bản.

Bộ khung toà Tiền tế được liên kết bởi 4 hàng cột ngang, 4 hàng cột dọc, gồm 4 bộ vì chính, kết cấu vì nóc kiểu cọc báng, vì nách kiểu kẻ chuyền, trên câu đầu, kẻ, đầu bảy chạm khắc hoa lá cách điệu, đặc biệt trên một số cột vẫn còn dòng lạc khoản khắc ghi danh tính của những người công đức vào việc xây dựng đình (1722) hay trên đầu bẩy vẫn giữ được những mảng chạm khắc của nghệ thuật thế kỷ XVIII.

Đại Bái có quy mô 3 gian 2 dĩ, kiến trúc kiểu 4 mái đao cong, mái lợp ngói vảy hến, cửa mở cả 3 gian giữa và 2 gian dĩ, cửa kiểu ván ghép. Hậu cung có quy mô 2 gian, nằm vuông góc với Đại Bái tạo thành kiến trúc kiểu chuôi vồ. Bộ khung Hậu cung được liên kết bởi 3 hàng cột ngang, 4 hàng cột dọc. Chính giữa Hậu cung có sập thờ là nơi tối linh nhất, đặt ngai thờ, bài vị của đức thánh.

Hiện nay ở đình Xuân Lôi còn lưu giữ được nhiều tài liệu, hiện vật quý như: Ngai, bài vị, bát biểu, hương án, sấu đá thời Lê; Sắc phong có niên đại 1845,1850,1886,1909,1924; Bia, hoành phi, câu đối, đỉnh đồng, mâm bồng, hòm sắc, cửa võng, rùa đá thời Nguyễn.

Đình lưu giữ được nhiều sắc phong có niên đại.

Những dấu vết vật chất và tài liệu, hiện vật còn được bảo lưu ở khu di tích không những đã chứng minh về lịch sử tồn tại của ngôi đình mà còn là những tài liệu quý của quê hương, đất nước.

Cổng đình Xuân Lôi.

Đình Xuân Lôi được nhà nước công nhận là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh tại Quyết định số 1057/QĐ – UBND, ngày 12/8/2008.