Tiên Du đồng loạt triển khai xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai tại tuyến xã

Có mặt tại trạm y tế xã Việt Đoàn, huyện Tiên Du ngay từ sáng sớm, cùng với rất đông trẻ nhỏ đến tiêm phòng trong chương trình tiêm chủng mở rộng, khá nhiều phụ nữ có thai cũng có mặt để được quản lí thai nghén, khám sức khỏe và tiêm phòng. Khác với mọi khi, ngày hôm nay những bà bầu này còn được tư vấn thêm về việc dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con và lấy máu xét nghiệm để làm test nhanh HIV ngay tại trạm.

Điều dưỡng viên Nguyễn Thu Thảo – Trạm y tế xã Việt Đoàn, huyện Tiên Du tư vấn cho sản phụ đến quản lí thai nghén thực hiện xét nghiệm sàng lọc HIV

Chị Nguyễn Thị Tâm (xã Việt Đoàn, huyện Tiên Du) đang mang thai ở tháng thứ 6, mặc dù trước khi cưới, 2 vợ chồng chị đã đi kiểm tra sức khỏe tổng thể, trong đó có đầy đủ các xét nghiệm cần thiết nhưng khi biết trạm y tế có triển khai lấy máu xét nghiệm HIV thì cũng ngay lập tức đồng ý, bởi bản thân chị ý thức được những lợi ích của việc xét nghiệm này. Chị Tâm cho biết, qua tìm hiểu của chị, những phụ nữ mang thai nếu không may nhiễm HIV thì nguy cơ em bé sinh ra cũng bị là rất cao, nhưng nếu được phát hiện sớm và thực hiện theo chỉ dẫn của bác sĩ thì hoàn toàn có thể sinh ra em bé khỏe mạnh, không lây HIV từ mẹ.

Khác với chị Tâm, chị Nguyễn Thị Thu Uyên cùng ở xã Việt Đoàn đang mang thai bé thứ 2, nhưng chị không hề có ý định đi xét nghiệm HIV bao giờ vì chị nghĩ không bao giờ mình bị. Ở bé đầu cũng chỉ đến lúc đi đẻ, bác sĩ nói đó là yêu cầu trước khi vào đẻ thì chị mới làm xét nghiệm. Tuy nhiên, khi đến trạm y tế để tiêm phòng uốn ván và được các cán bộ y tế tư vấn về lợi ích của việc xét nghiệm sàng lọc HIV sớm, hơn thế nữa lại được miễn phí hoàn toàn nên chị cũng đồng ý làm xét nghiệm ngay.

Công tác xét nghiệm được phụ nữ có thai tự nguyện đồng ý đăng kí thông qua phiếu xác nhận

Trước đây, việc xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai chỉ được thực hiện tại các bệnh viện tỉnh, bệnh viện huyện và trung tâm y tế huyện. Tuy nhiên hiệu quả đạt được không cao, có chưa đến 20% phụ nữ được xét nghiệm HIV sớm trong giai đoạn mang thai. Hầu hết họ chỉ được xét nghiệm HIV khi đến viện chuyển dạ đẻ. Vì vậy, nếu người mẹ có HIV thì 30% đứa trẻ có nguy cơ lây HIV từ mẹ. Xuất phát từ thực tế đó, Trung tâm y tế huyện Tiên Du thực hiện chủ trương của Sở Y tế, triển khai lấy máu xét nghiệm HIV cho phụ nữ có thai ở tại trạm y tế, đem lại hiệu quả tích cực.

Thạc sĩ, bác sĩ CKII Lê Minh Trường – Phó giám đốc Trung tâm y tế huyện Tiên Du cho biết, đợt này huyện được cấp 700 mẫu test nhanh. Căn cứ trên số đối tượng mang thai của từng xã thì trung tâm đã phân bổ số lượng test về cho từng trạm. Tháng 9, Tiên Du đã triển khai lấy máu xét nghiệm test nhanh HIV tại 10 xã và kết quả đạt được 242 mẫu. Sáng tháng 10, Trung tâm y tế tiếp tục triển khai thêm tại 4 xã còn lại, và như vậy tất cả các trạm y tế trên địa bàn huyện đều đã thực hiện lấy máu xét nghiệm sàng lọc HIV sớm cho phụ nữ mang thai trong ngày tiêm chủng. Ngoài việc tập huấn đầy đủ cho các cán bộ phụ trách công tác HIV của trạm, Trung tâm cũng cử cán bộ xuống từng trạm hỗ trợ và giám sát thực hiện công tác này. Bác sĩ Trường đánh giá, nếu thực hiện tốt công tác này, dự kiến sẽ có hơn 90% phụ nữ mang thai trên địa bàn được quản lí sàng lọc HIV sớm.

Triển khai lấy máu xét nghiệm HIV tại trạm y tế xã giúp phụ nữ có thai không phải đi lại xa, tiết kiệm chi phí và không mang tâm lí e ngại như đi lên tuyến trên

Thực hiện xét nghiệm HIV tại tuyến y tế xã, phụ nữ mang thai không chỉ thuận tiện trong việc đi lại gần, không tốn kém chi phí, mà quan trọng hơn là không còn tâm lí e ngại trong việc đi xét nghiệm HIV. Tuy nhiên, để phụ nữ mang thai tự nguyện đồng ý làm xét nghiệm HIV thì khâu tư vấn có vai trò vô cùng quan trọng.

Điều dưỡng viên Nguyễn Thu Thảo phụ trách công tác phòng chống HIV tại trạm y tế xã Việt Đoàn, huyện Tiên Du cho biết, nếu để tự nhiên mà sản phụ đến bệnh viện hay trung tâm để xét nghiệm HIV thì rất ít, họ sẽ rất e ngại vì hiện nay đây vẫn được coi là căn bệnh thế kỉ, người dân vẫn còn ái ngại khi nhắc đến. Còn khi làm tại trạm, phụ nữ mang thai kiểu gì cũng sẽ phải đến trạm để quản lí thai nghén và tiêm phòng. Chỉ cần mình tư vấn cho họ hiểu, rằng việc lấy máu xét nghiệm này hoàn toàn nhằm mục đích tốt, coi như một dịp kiểm tra sức khỏe, người dân âm tính với HIV là điều mừng, còn nếu dương tính thì thông tin chúng tôi sẽ được đảm bảo bí mật và sẽ có kế hoạch điều trị dự phòng cho thai phụ đó để em bé không bị lây HIV từ mẹ. Như vậy, phụ nữ có thai đến trạm vừa không phải đi xa, vừa được khám, tiêm phòng và làm xét nghiệm luôn nên hầu như tất cả sản phụ đều đồng ý thực hiện.

Để công tác lấy mẫu xét nghiệm sàng lọc HIV sớm cho phụ nữ mang thai nhằm mục đích phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con đạt hiệu quả cao cần có sự vào cuộc tích cực và phối hợp chặt chẽ của ngành y tế và các ban ngành, đoàn thể có liên quan. Từ đó, nâng cao nhận thức của người dân nói chung, phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ và phụ nữ mang thai nói riêng về dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, tạo cơ hội cho phụ nữ mang thai tiếp cận sớm các dịch vụ phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con…