Y tế dự phòng chưa được quan tâm đúng mức

Theo thống kê đầu tư cho y tế dự phòng chỉ bằng 1/4 đầu tư cho chữa bệnh. Ở không ít địa phương bệnh viện thì khang trang, hiện đại, còn trung tâm y tế dự phòng thì trụ sở chật hẹp, phương tiện và nhân lực đều thiếu gay gắt. Số cán bộ y tế dự phòng được đào tạo ít, nhưng nhiều người lại chuyển sang khám, chữa bệnh, vì thu nhập của y tế dự phòng quá thấp.
Điều đáng lo ngại là sự coi nhẹ y tế dự phòng không chỉ của người dân, mà còn của các cơ quan quản lý - kể cả ngành y tế và đặc biệt là của cả giới khoa học, giới chuyên môn. Người ta quá coi trọng những người chữa bệnh, mà ít lưu tâm đến những người làm công tác y tế dự phòng. Bác sĩ cứu sống một người khỏi bệnh nan y thì được cả xã hội biết đến, ca tụng, trong khi những người nghiên cứu tìm ra vắc xin phòng bệnh cho hàng triệu người, có khi chẳng ai để ý. Đầu tư cho y tế dự phòng tốn ít mà hiệu quả cao hơn gấp nhiều lần khi để xảy ra dịch bệnh rồi mới cứu chữa là điều có thể ai cũng hiểu, nhưng lại chẳng được mấy ai quan tâm. Đối với một số bệnh không do vi khuẩn gây ra, nhưng lại có tỷ lệ tử vong hàng đầu như: tim mạch, ung thư, đái tháo đường... thì phòng và ngăn chặn bệnh càng quan trọng. Nếu để bệnh xảy ra, chữa trị vừa tốn kém, mà nhiều khi tính mạng của người bệnh còn bị đe dọa hoặc họ phải “sống chung” với bệnh suốt cả đời.
Y tế dự phòng có thể coi là một nhiệm vụ có tính chất pháp lệnh của ngành y tế, vậy tại sao lại chưa được ngành quan tâm đúng mức? Chúng ta có thể phần nào thông cảm cho ngành y tế bởi sự quá tải đang ngày càng gia tăng. Vì quá tải nên người ta phải quan tâm đến chữa bệnh hơn là phòng bệnh. Nhưng trong rất nhiều nguyên nhân dẫn đến sự quá tải của ngành y tế hiện nay, có nguyên nhân rất quan trọng là trong nhiều năm qua chúng ta chưa coi trọng y tế dự phòng. Nếu bệnh tật ít xảy ra, thì ngành y tế đâu đến nỗi quá tải.
Việc cần làm ngay của ngành y tế là phải đặt y tế dự phòng ở đúng vị trí của nó, đầu tư trang thiết bị và cán bộ đủ sức đảm đương nhiệm vụ. Chính sách đãi ngộ cho cán bộ y tế dự phòng cũng phải được chăm lo đúng mức để họ yên tâm làm việc. Đối với y tế ở cấp cơ sở phải coi nhiệm vụ y tế dự phòng là công tác chủ yếu, bởi họ gần dân, sát dân, có điều kiện tuyên truyền người dân phòng bệnh và cũng có điều kiện phát hiện những mầm mống có thể gây ra dịch bệnh. Hiện nay không ít địa phương coi trạm y tế xã, phường là nơi chủ yếu để chữa bệnh. Điều này chưa hoàn toàn chính xác, bởi những cơ sở này chỉ đủ điều kiện để chữa các bệnh thông thường. Vì vậy người dân mắc bệnh nặng thường không đến trạm y tế mà lên thẳng tuyến trên, cho nên đã dẫn đến tình trạng cán bộ y tế cơ sở... không có việc. Nếu trao nhiệm vụ y tế dự phòng cho họ, thì không những hiệu quả sẽ cao hơn, mà họ cũng yên tâm làm việc hơn, có điều kiện nâng cao tay nghề và không cảm thấy bị bỏ rơi.
Ở những nước tiên tiến, công tác y tế dự phòng được cả xã hội đặc biệt coi trọng. Trang thiết bị và nhân lực cho y tế dự phòng được đáp ứng tối đa. Người dân cũng rất có ý thức phòng bệnh, việc khám bệnh định kỳ đã trở thành một thói quen đối với tất cả mọi người. Đó cũng là một cách đầu tư chiều sâu, đầu tư vững chắc cho sức khỏe của cộng đồng.