Nâng cao nhận thức cộng đồng về tầm quan trọng của BHYT trong điều trị HIV/AIDS

TS Hoàng Đình Cảnh

Phóng viên: Xin ông cho biết về lợi ích của sử dụng BHYT trong KCB đối với người nhiễm HIV/AIDS

TS Hoàng Đình Cảnh: Với những người không nhiễm HIV tham gia BHYT để khi đi khám, chữa bệnh sẽ được BHYT chi trả. Nếu may mắn không bị bệnh thì số tiền đó có cơ hội giúp những người khác không may bị bệnh nhất là những người phải chi phí điều trị lớn, đó là tính nhân văn hay nhân đạo của BHYT. Đối với người nhiễm HIV tham gia BHYT thì bảo hiểm y tế càng có ý nghĩa quan trọng hơn, bởi vì người nhiễm HIV phải điều trị bằng thuốc kháng vi rút liên tục, suốt dời, bên cạnh đó họ còn hay bị mắc các nhiễm trùng cơ hội hoặc mắc bệnh tật. Chi phí điều trị HIV/AIDS bao gồm thuốc ARV, các xét nghiệm CD4, tải lượng vi rút, các xét nghiệm chức năng gan, thận... Số tiền mua thẻ BHYT nhỏ hơn nhiều so với số tiền họ được hưởng khi điều trị HIV/AIDS.

Như vậy tham gia BHYT đem lại nhiều lợi ích cho người dân nói chung, đặc biệt có ý nghĩa giảm gánh nặng tài chính với người nhiễm HIV.

Phóng viên: Thưa ông, việc điều trị ARV thông qua BHYT có ý nghĩa như thế nào đối với ngành y tế nói chung và công cuộc phòng, chống HIV/AIDS Việt Nam nói riêng trong bối ảnh hiện nay?

TS Hoàng Đình Cảnh: Như các bạn biết, điều trị ARV đã triển khai tại VN hơn 10 năm nay, hầu hết từ nguồn tài trợ quốc tế. Hiện nay, có trên 115 nghìn người nhiễm HIV đang được điều trị ARV và con số này sẽ ngày một tăng. Trong khi đó, nguồn viện trợ đang giảm dần và sẽ kết thúc vào năm 2018. Trước bối cảnh đó, Chính phủ đã chủ trương sử dụng BHYT là nguồn thay thế và chỉ đạo các địa phương phải đảm bảo 100% người nhiễm có thẻ BHYT.

Người nhiễm HIV thuộc rất nhiều các đối tượng khác nhau và sẽ tham gia BHYT theo các nhóm đối tượng đã quy định trong Luật BHYT. Tuy nhiên, phần đông người nhiễm HIV thuộc nhóm người không được hỗ trợ của nhà nước mà phải tham gia BHYT theo hộ gia đình. Các địa phương cân đối kinh phí hỗ trợ cho những đối tượng thuộc hộ cận nghèo, khó khăn để đảm bảo 100% người nhiễm có thẻ BHYT.

Với chủ trương BHYT toàn dân thì việc điều trị ARV thông qua BHYT sẽ khuyến khích mọi người tham gia trong đó bao gồm cả người nhiễm HIV vì BHYT không chỉ phục vụ khám điều trị HIV/AIDS hay cấp thuốc ARV mà còn để khám và chữa các bệnh khác.

Điều trị ARV là điều trị liên tục và suốt đời nếu không tham gia BHYT người nhiễm HIV sẽ phải chi trả khoản kinh phí lớn hàng năm. Vì vậy, điều trị ARV thông qua BHYT sẽ là nguồn tài chính bền vững để người nhiễm HIV tiếp tục được điều trị với chi phí hợp lý và phù hợp với hầu hết người dân Việt Nam.

Phóng viên: Vậy có những giải pháp nào để tăng độ bao phủ người nhiễm HIV có thẻ BHYT, thưa ông?

TS Hoàng Đình Cảnh: Theo tổng hợp từ các tỉnh/TP, tỷ lệ bệnh nhân điều trị ARV có thẻ BHYT tăng lên nhanh chóng từ 30% (2015) lên 90% hiện nay. Nhiều tỉnh, thành phố đạt 100% BN đang điều trị ARV có thẻ BHYT. Có được kết hết sức quả ngoạn mục trên là nhờ có sự chỉ đạo từ Trung ương đến địa phương và hàng loạt các giải pháp sau:

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 2188/QĐ-TTg về thanh toán thuốc ARV và hỗ trợ người sử dụng thuốc ARV từ nguồn BHYT vào cuối năm 2016. Theo đó, quy định trách nhiệm của UBND tỉnh, thành phố bố trí kinh phí mua thẻ BHYT cho 100% người nhiễm HIV. Đây là văn bản quan trọng tác động đến việc tăng nhanh tỷ lệ người nhiễm có thẻ BHYT.

Bộ Y tế đã hướng dẫn, phổ biến và hỗ trợ các địa phương vận động nguồn ngân sách địa phương và các nguồn chương trình, dự án cho hỗ trợ mua thẻ BHYT cho người nhiễm HIV. Đồng thời, các cơ sở điều trị đã rất tích cực tư vấn, truyền thông và hỗ trợ người nhiễm HIV tự nguyện tham gia BHYT. Cơ chế tham gia BHYT cho người nhiễm HIV không có giấy từ tùy thân đã được giải quyết trong Thông tư 27/2018/TT-BYT ngày 26/10/2018 của Bộ Y tế thông qua hình thức phát hành thẻ BHYT có ảnh.

Phóng viên: Ông có lời khuyên nào dành cho người nhiễm HIV?

TS Hoàng Đình Cảnh: Lợi ích của bảo hiểm y tế là quá rõ ràng với mỗi người và là xu hướng tất yếu trong tiến trình tiến tới bảo hiểm y tế toàn dân. Bảo hiểm y tế lại càng cần thiết với người nhiễm HIV/AIDS. Nếu có phải đóng tiền mua bảo hiểm y tế thì với người nhiễm HIV cũng chỉ là đóng góp một phần nhỏ cho chi phí khám và điều trị bệnh cho chính bản thân mình. Vì ngoài chi phí khám, điều trị HIV/AIDS bằng bảo hiểm y tế, các chi phí khám chữa bệnh khác như người không nhiễm HIV cũng được bảo hiểm y tế chi trả. Do vậy người nhiễm HIV nếu chưa có bảo hiểm y tế cần tham gia bảo hiểm y tế ngay từ bây giờ.

Phóng viên: Xin cảm ơn ông.