Tăng cường quản lí ngoại trú bệnh tăng huyết áp tại tuyến y tế cơ sở

Tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, rất đông bệnh nhân chờ để được khám, điều trị ngoại trú bệnh tăng huyết áp

Hàng chục, thậm chí hàng trăm bệnh nhân xếp hàng chờ khám, xét nghiệm và điều trị tại các phòng khám ngoại trú điều trị bệnh tăng huyết áp là hình ảnh thường thấy khi đến bệnh viện đa khoa tỉnh, Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh hay các trung tâm y tế tuyến huyện. Việc người bệnh phải đi từ sáng sớm để làm các xét nghiệm, chờ kết quả xét nghiệm và được cấp thuốc có khi mất đến cả buổi sáng, thậm chí có những trường hợp phải chờ sang cả buổi chiều. Nguyên nhân chính là do số lượng bệnh nhân đông, do vậy áp lực không chỉ với phía bệnh nhân, mà còn đè nặng cả lên những cán bộ y tế.

Khám sàng lọc tăng huyết áp cho người dân tại trạm y tế xã Việt Hùng, huyện Quế Võ

Bác sĩ Lê Văn Sơn - Phụ trách phòng khám quản lí ngoại trú bệnh nhân tăng huyết áp, BVĐK tỉnh cho biết, lượng bệnh nhân điều trị tăng huyết áp tại phòng khám này tăng từ 1500 năm 2014 lên 3000 năm 2019. Đa số họ đều là những bệnh nhân nặng, có biến chứng hoặc có các bệnh đồng mắc như tim mạch, đái tháo đường. Để đảm bảo cố gắng giải quyết từ 100 – 150 bệnh nhân/ngày xong trong buổi sáng, phòng khám phải bố trí tăng cường cán bộ làm việc tại phòng khám ngoại trú, các y, bác sĩ ở đây phải đi làm sớm hơn từ 30 phút đến 1 tiếng để phục vụ người bệnh. Trong khi bệnh nhân chờ đợi thì các y, bác sĩ cũng phải làm việc liên tục không nghỉ chút nào.

Không chỉ được khám, lĩnh thuốc BHYT mà người bệnh còn được tuyên truyền, hướng dẫn chế độ ăn uống, sinh hoạt để duy trì huyết áp ổn định, phòng tránh nguy cơ mắc các biến chứng nặng nề

Cuối năm 2018, ngành Y tế đã chỉ đạo triển khai việc khám, điều trị ngoại trú bệnh nhân tăng huyết áp ngay tại tuyến trạm y tế. Với việc được giao làm đầu mối triển khai hoạt động này trên địa bàn toàn tỉnh, Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh đã tham mưu cho Sở Y tế xây dựng danh mục kĩ thuật, danh mục trang thiết bị cần thiết cho trạm y tế xã; tham mưu ban hành quyết định phê duyệt phác đồ điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường cho trạm y tế trên địa bàn tỉnh; xây dựng kế hoạch về chuyên môn, phân cấp chỉ tiêu hoạt động, hướng dẫn chuyên môn kĩ thuật... Đồng thời, Trung tâm phối hợp với Cục Y tế dự phòng tổ chức 4 lớp tập huấn cho cán bộ y tế từ tỉnh đến xã triển khai hoạt động này; đặc biệt, hỗ trợ trực tiếp 2 xã điểm của huyện Quế Võ là Chi Lăng và Phương Liễu; cấp cho các cộng tác viên dân số của mỗi trạm 10 máy đo huyết áp để triển khai hoạt động quản lí, điều trị bệnh tăng huyết áp tại y tế cơ sở.

Tại trạm y tế, việc quản lí ngoại trú bệnh tăng huyết áp của người dân cũng được thực hiện trên phần mềm 

Trạm y tế xã Việt Hùng, huyện Quế Võ tổ chức khám sàng lọc và điều trị tăng huyết áp cho người dân vào đầu tháng 4/2019 vừa qua. Trước khi triển khai khám tại trạm, cán bộ y tế đã có 3 ngày liên tục khám sàng lọc tại nhà văn hóa các thôn cho tất cả đối tượng trên 40 tuổi, sàng lọc được gần 200 đối tượng có nguy cơ mắc tăng huyết áp. Cùng với những người đang điều trị ổn định huyết áp tại tuyến trên được chuyển hồ sơ về trạm, hơn 200 người có mặt tại buổi khám để được chỉ định, phân loại và lập hồ sơ trực tiếp trên phần mềm điều trị tại trạm. Ông Nguyễn Thế Nạp – trạm trưởng trạm y tế xã cho biết, ngoài việc toàn bộ cán bộ của trạm đều đã được tập huấn, học hỏi kinh nghiệm từ các xã điểm, trung tâm y tế còn cử bác sĩ và điều dưỡng trực tiếp về tại trạm hỗ trợ công tác khám, điều trị. Những đối tượng mắc tăng huyết áp độ 1, tăng huyết áp đơn thuần sẽ được lập hồ sơ điều trị tại trạm.

Hầu hết phản hồi của người dân khi được điều trị tại trạm y tế là vừa thuận tiện việc đi lại, di chuyển, được lĩnh thuốc tương đương với tuyến trên và được phục vụ tận tình, chu đáo

Rất nhiều bệnh nhân đã điều trị bệnh tăng huyết áp 5 năm, 10 năm tại các đơn vị tuyến trên, nay được chuyển về điều trị tại trạm y tế thì hầu hết đều cảm thấy rất yên tâm, tin tưởng và hơn cả là sự thuận tiện khi được điều trị ngay tại địa phương. Bà Nguyễn Thị Sự ở thôn Nghiêm Xá, xã Việt Hùng là một trong số đó. So với việc hàng tháng phải nhờ con cháu đưa lên bệnh viện khám từ 5h sáng, chờ đợi đến 11, có hôm gần 12h mới được lĩnh thuốc về thì điều trị tại trạm, bà có thể tự đi xe đạp hoặc đi bộ, đặc biệt không phải đi qua đường quốc lộ 18 đông nghẹt xe ô tô to đi vào khu công nghiệp nên bà cảm thấy dễ dàng hơn nhiều.

Cũng là một bệnh nhân được điều trị tăng huyết áp tại trạm y tế phường thời gian gần đây, bà Ngô Thị Đận ở Khu Sơn, phường Khắc Niệm, TP Bắc Ninh cho biết, trước đây bà điều trị ở bệnh viện Thành An Thăng Long. Khi được chuyển về trạm điều trị, việc đi lại thuận tiện hơn, việc theo dõi tình trạng huyết áp, đặc biệt là xử lí những bất thường về sức khỏe mỗi khi mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt…đều được thực hiện nhanh chóng tại trạm. Đáng nói hơn nữa, điều trị tại trạm y tế phường, các y, bác sĩ đều là người trong khu, trong xóm, quen biết cả nên về mặt tình cảm, thái độ, sự nhiệt tình hơn hẳn, người bệnh – nhất là người già như bà cảm thấy thoải mái hơn nhiều.

Bác sĩ Nguyễn Trọng Lâm - Trạm trưởng trạm y tế phường Khắc Niệm, TP Bắc Ninh cho biết, cùng với việc tăng cường tuyên truyền để người dân chủ động nhận thức được tầm quan trọng của việc chủ động phòng, chống bệnh tăng huyết áp trong lối sống, sinh hoạt hàng ngày; thì công tác tuyên truyền cho những người mắc bệnh đang điều trị tại trạm được đặc biệt chú trọng. Người bệnh đến trạm không chỉ được khám, cấp thuốc mà còn được hướng dẫn cụ thể, chi tiết cách ăn uống, sinh hoạt để duy trì huyết áp ổn định, phòng chống biến chứng nguy hiểm. Nhờ đó mà hầu hết phản hồi từ phía người dân đều rất tích cực.

Cho đến thời điểm này, 100% trạm y tế xã, phường, thị trấn trên địa bàn toàn tỉnh đã có thể triển khai hoạt động khám, điều trị bệnh tăng huyết áp; 90/126 trạm y tế xã, phường, thị trấn đã thực hiện chẩn đoán, điều trị bệnh tăng huyết áp, hiện có gần 7.000 bệnh nhân mắc tăng huyết áp đang điều trị tại trạm y tế. Định kì mỗi tháng một lần, bệnh nhân sẽ đến trạm theo lịch hẹn để được khám và cấp thuốc, với danh mục thuốc được đảm bảo tương đương với điều trị ở tuyến trên. Cũng theo đó, khoảng 3 tháng 1 lần, bệnh nhân được trạm viết giấy lên trung tâm y tế tuyến huyện để được thực hiện khám, xét nghiệm tổng thể. Có thể nói, những chiến lược, chương trình mới được triển khai tại tuyến trạm y tế thời gian gần đây, trong đó có việc đưa tăng huyết áp xuống quản lí tại trạm y tế đã tạo cho y tế cơ sở một diện mạo mới, theo chiều hướng khởi sắc hơn.