Đưa y học cổ truyền về gần dân – hướng đi mới cho y tế cơ sở

Ngay từ đầu năm 2021, Sở Y tế đã có chủ trương thành lập trạm y tế điểm triển khai mô hình khám y học cổ truyền tại phường Suối Hoa. Được sự ủng hộ của Sở Y tế, TTYT Thành phố và chính quyền địa phương, Trạm y tế phường đã bố trí riêng một khu vực gồm 8 giường bệnh và hàng loạt trang thiết bị y học cổ truyền như đèn hồng ngoại, máy châm cứu điện tử, bộ giác hơi, máy xông thuốc, gối chườm thuốc, máy sấy ngải, máy điện xung…bước đầu đem lại hiệu quả tích cực. Tháng 9/2022 vừa qua, Trạm y tế phường Suối Hoa chính thức trở thành phòng khám vệ tinh của bệnh viện Y học cổ truyền – Phục hồi chức năng, giúp hoạt động này đạt hiệu quả ngày càng cao hơn.

Đưa y học cổ truyền tại trạm y tế giúp mở ra hướng đi mới trong nâng cao chất lượng công tác khám, chữa bệnh tại tuyến y tế cơ sở

Bác sĩ Lại Đắc Ngọc – Khoa Nội – Lão khoa, Bệnh viện Y học cổ truyền – Phục hồi chức năng cho biết, mỗi tuần bệnh viện cử 1 bác sĩ trực tiếp xuống tại trạm khám chữa bệnh cho người dân và hỗ trợ chuyên môn, chuyển giao, đào tạo kĩ thuật cho cán bộ trạm. Qua 3 tháng triển khai phòng khám vệ tinh, đánh giá sơ bộ về lượng bệnh nhân là khá đông, tập trung vào các mặt bệnh mạn tính như cơ xương khớp, thần kinh, một số bệnh lí khác về tuần hoàn não. Có khá nhiều bệnh nhân điều trị khỏi hoặc tiến triển rõ rệt, vì vậy phòng khám ngày càng được người dân không chỉ trong phường mà cả các phường lân cận trong thành phố tin tưởng lựa chọn

Phòng khám thu hút không chỉ người dân của phường Suối Hoa mà nhân dân các phường lân cận như Đại Phúc, Vạn An, Vệ An, Ninh Xá...cũng đến trạm y tế Suối Hoa để điều trị bằng y học cổ truyền

Bà Nguyễn Thị Yên ở phường Vạn An, TP Bắc Ninh năm nay đã 80 tuổi. Thời gian trước, bà đã từng rất khó khăn trong việc di chuyển do bị thoái hóa đốt sống lưng. Bà Yên gần như không thể tự đi lại được mà phụ thuộc chủ yếu vào người nhà. Nhờ một lần tình cờ được người quen giới thiệu về phòng khám y học cổ truyền của Trạm Y tế phường Suối Hoa, bà đã đến thử điều trị. Nếu như những ngày đầu, bà phải đi xe ôm và nhờ các bác sĩ, y tá dìu vào tận giường điều trị thì đến nay bà đã có thể đi bộ, thậm chí hàng ngày đạp xe đạp tự đến trạm y tế Suối Hoa cách nhà 4km để điều trị.

Mỗi tuần Bệnh viện Y học cổ truyền - phục hồi chức năng cử 1 bác sĩ trực tiếp đến khám chữa bệnh cho người dân và đào tạo kĩ thuật cho cán bộ trạm

Hiện phòng khám có 3 cán bộ phụ trách, trong đó có 1 bác sĩ của Bệnh viện Y học cổ truyền – Phục hồi chức năng và 1 bác sĩ của trạm y tế trực tiếp khám và điều trị y học cổ truyền cho người dân. Trung bình mỗi ngày, trạm y tế phường Suối Hoa tiếp nhận 10 – 15 lượt bệnh nhân đến điều trị. Mỗi bệnh nhân được thực hiện lộ trình điều trị trong 10 – 12 buổi liên tục. Từ đầu năm đến nay, trạm đã thực hiện hơn 1.100 lượt điện châm, hơn 1.400 lượt xoa bóp bấm huyệt, hơn 120 lượt thủy châm, gần 900 lượt cứu ngải bằng máy. Phòng khám vệ tinh được bố trí riêng một khu vực với 8 giường bệnh và các máy móc, trang thiết bị y học cổ truyền, phục hồi chức năng cơ bản.

Bác sĩ Nguyễn Đức Tiệp – Trạm trưởng Trạm y tế phường Suối Hoa, TP Bắc Ninh cho biết, những thủ thuật mà phòng khám vệ tinh đang triển khai là những phương pháp điều trị cơ bản nhất của lĩnh vực y học cổ truyền, chưa có thủ thuật chuyên sâu. Tuy nhiên, bước đầu phòng khám cũng đạt được những kết quả nhất định, mở ra hướng đi mới cho hoạt động khám chữa bệnh của đơn vị. Năm 2023, dự kiến trạm y tế sẽ đề xuất triển khai thêm một số kĩ thuật về phục hồi chức năng để mở rộng các dịch vụ kĩ thuật tại trạm, phục vụ tốt hơn nữa nhu cầu của nhân dân. Trạm y tế đã đề xuất và mong muốn sẽ được tuyển dụng hoặc nhận được nhân lực tăng cường từ ngành y tế để sớm triển khai kĩ thuật mới phục vụ nhân dân tốt hơn. 

Trao đổi với chúng tôi, nhiều trưởng trạm y tế cho biết, trung bình mỗi ngày, phòng khám y học cổ truyền của mỗi trạm y tế đều thu hút trên 10 lượt bệnh nhân đến khám, chữa bệnh. Đa số bệnh nhân đến đây để điều trị bệnh khớp, thần kinh tọa, suy nhược cơ thể, bong gân, đau mỏi cơ... Đến khám, người bệnh được áp dụng đầy đủ các phương pháp về y học cổ truyền theo đúng quy định chuyên môn, từ việc khám bệnh, kê đơn, bốc thuốc cho đến việc áp dụng các phương pháp không dùng thuốc, như: xoa bóp, bấm huyệt, châm cứu..., nên kết quả đem lại rất cao mà chi phí thấp. Ngoài ra, đối với các bệnh thông thường, trạm còn hướng dẫn người dân sử dụng thuốc nam để điều trị, đem lại hiệu quả không nhỏ. Từ đó, người dân ngày càng có ý thức hơn trong việc tự trồng một số loại cây thuốc nam thông dụng ở nhà để tiện trong việc sử dụng.

Suối Hoa là một trong những phường có trình độ dân trí cao của thành phố. Người dân có thu nhập tốt, dịch vụ y tế cả công lập và tư nhân trên địa bàn đều phát triển nên trạm y tế phường trước đây chủ yếu hoạt động ở mảng tiêm chủng mở rộng và dự phòng, hoạt động khám chữa bệnh hầu như rất hạn chế. Mặc dù được coi là hướng đi mạo hiểm, nhưng đến nay, đưa y học cổ truyền về gần dân đã chứng tỏ là một đáp áp sáng suốt cho bài toán y tế cơ sở. Mô hình này sẽ tiếp tục được ngành y tế triển khai nhân rộng trong thời gian tới để người dân được hưởng lợi nhiều hơn, đồng thời nâng cao chất lượng của tuyến trạm y tế hơn. 

Đánh giá về hiệu quả khám chữa bệnh bằng y học cổ truyền tại tuyến xã, ông Nguyễn Văn Tư, Phó Trưởng phòng Nghiệp vụ y, Sở Y tế cho biết: "Việc đưa y học cổ truyền về tuyến xã đã tạo điều kiện cho người dân tiếp cận với nhiều phương pháp chữa bệnh, hạn chế được nhiều chi phí cho người dân. Đồng thời, việc khám, chữa bệnh bằng y học cổ truyền đã góp phần giảm bớt gánh nặng cho tuyến điều trị sử dụng phương pháp hiện đại, nhưng vẫn mang lại hiệu quả cao cho bệnh nhân".