Khó khăn trong hoạt động ở Trung tâm Kiểm nghiệm Bắc Ninh

Trung tâm Kiểm nghiệm Bắc Ninh là đơn vị sự nghiệp trực thuộc Sở Y tế có chức năng tham mưu giúp Giám đốc Sở Y tế trong việc kiểm tra, giám sát và quản lý chất lượng thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm được sản xuất, kinh doanh, sử dụng trên địa bàn tỉnh. Đơn vị có nhiệm vụ kiểm nghiệm và nghiên cứu kiểm nghiệm các loại nguyên phụ liệu, bao bì, thành phẩm của thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm qua các khâu thu mua, sản xuất, kinh doanh, lưu hành, sử dụng do các cơ sở sản xuất, kinh doanh, sử dụng thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm gửi tới hoặc lấy mẫu trên địa bàn tỉnh để kiểm tra và giám sát chất lượng. Trung tâm cũng được giao xây dựng phương pháp kiểm nghiệm, chỉ đạo và hướng dẫn về mặt kỹ thuật, chuyên môn, nghiệp vụ kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm đối với các đơn vị hành nghề thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm trên địa bàn; tổ chức nghiên cứu, thẩm định các tiêu chuẩn kỹ thuật cấp cơ sở đối với thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm…
Trung tâm gồm phòng Kế hoạch tài chính - Tổ chức hành chính và 3 khoa: Kiểm nghiệm Hoá lý - Dược lý, Kiểm nghiệm Đông dược - Dược liệu và Kiểm nghiệm Vi sinh. Các khoa chuyên môn cũng là 3 lĩnh vực chính trong hoạt động của đơn vị, trong đó hoạt động kiểm nghiệm hoá lý - dược lý chiếm tới 60-70% khối lượng công việc do đặc điểm của thị trường dược phẩm hiện nay phần lớn là thuốc tây.

Kiểm nghiệm viên thực hiện kỹ thuật phân tích mẫu trên máy chuẩn độ điện thế đa năng

Cũng là hàng hoá lưu thông trên thị trường nhưng thuốc được coi là loại hàng hóa đặc biệt bởi nó dùng để chữa bệnh cho con người. Thuốc có tác động trực tiếp lên sức khoẻ và tính mạng con người, do vậy công tác kiểm nghiệm đòi hỏi kết quả chính xác và trung thực. Điều đó cũng có nghĩa yêu cầu về đạo đức nghề nghiệp đối với các kiểm nghiệm viên là rất khắt khe. Bởi lẽ đó, bảo đảm các kết quả phân tích, thử nghiệm chính xác và tin cậy; tôn trọng, bình đẳng mọi khách hàng, bảo đảm hoạt động phân tích, thử nghiệm chính xác, khách quan và trung thực… là một phần quan trọng trong chính sách chất lượng mà Trung tâm Kiểm nghiệm Bắc Ninh đã, đang và tiếp tục thực hiện.  

Có thể nói, năm 2017 với việc xây dựng và áp dụng hệ thống quản lý chất lượng phù hợp với yêu cầu của tiêu chuẩn ISO/IEC 17025 :2017  được coi là bước “chuyển mình” của Trung tâm Kiểm nghiệm. Ở giai đoạn trước đó, trong nhiều trường hợp, đơn vị chưa mạnh dạn kết luận mẫu không đạt do thiếu tự tin về chuyên môn. Nếu như trước 2017, cán bộ chuyên môn có trình độ của đơn vị vừa ít về số lượng, yếu về chất lượng thì nay với 3 Dược sĩ CKI, 1 Thạc sĩ Dược và 2 Thạc sĩ Hoá học là một thuận lợi khi đơn vị triển khai thực hiện nhiệm vụ.

Theo báo cáo, từ đầu năm đến nay, đơn vị thực hiện kiểm nghiệm hơn 1.300 mẫu, trong đó 4 mẫu không đạt tiêu chuẩn chất lượng. Tỷ lệ mẫu được kiểm nghiệm đủ các chỉ tiêu (chỉ tính trên các mẫu lấy kiểm tra, giám sát chất lượng, không tính mẫu gửi, mẫu khảo sát theo chỉ đạo của Bộ Y tế hoặc theo các chương trình của hệ thống kiểm nghiệm) của đơn vị chỉ đạt 103 mẫu, chiếm chưa đầy 8% tổng số mẫu đã kiểm nghiệm. Nguyên nhân khiến tỷ lệ mẫu kiểm nghiệm đủ tiêu chí kiểm tra còn thấp là bởi hệ thống máy móc, trang thiết bị cũ, hỏng.

Theo Dược sĩ CKI Trần Xuân Lãng, Giám đốc Trung tâm Kiểm nghiệm, tháng 11 vừa qua, đơn vị được UBND tỉnh xếp hạng II, nâng lên so với hạng I trước đây. Việc được nâng hạng đã đưa đơn vị sánh ngang hàng với các đơn vị kiểm nghiệm ở các tỉnh bạn có chức năng tương đương. Tuy nhiên, do hoạt động chuyên môn mà cụ thể là kiểm nghiệm, phân tích dược phẩm, mỹ phẩm phụ thuộc vào các trang thiết bị nên dù có nhiều nỗ lực về đào tạo và nâng cao trình độ chuyên môn cho nguồn nhân lực, song do thiếu máy móc hiện đại việc triển khai kỹ thuật luôn ở tình thế “cái khó bó cái khôn”. Máy sắc ký lỏng hiệu năng cao được coi là thiết bị có giá trị nhất của đơn vị (máy kiểm nghiệm phép thử sắc ký đánh giá hàm lượng thành phần thuốc) thì hiện tại đang hỏng, không có khả năng sửa chữa do không có vật tư thay thế. Tất cả hoạt động chuyên môn hiện nay được thực hiện trên các hệ thống máy móc như: Máy quang phổ tử ngoại khả kiến, thiết bị đo độ hoà tan, máy chuẩn độ điện thế đa năng…

Với khó khăn đã nêu, chặng đường để đạt được mục tiêu trở thành đơn vị có chất lượng hàng đầu về cung cấp các dịch vụ kỹ thuật kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm và thực phẩm trên địa bàn tỉnh và khu vực miền Bắc, Trung tâm Kiểm nghiệm Bắc Ninh chắc hẳn sẽ còn nhiều trở ngại và cần được sự quan tâm, đầu tư thích đáng hơn nữa.