Triển khai dự án “Ngày đầu tiên” tại Bắc Ninh

Dự án Ngày đầu tiên được ra mắt từ năm 2016 với mục tiêu giúp người bệnh được chẩn đoán sớm và kiểm soát tốt bệnh của mình. Viện nghiên cứu Dược phẩm SERVIER là đơn vị thiết kế dự án và tài trợ toàn bộ chi phí cho hoạt động dự án. Trước đây, dự án đã triển khai góc tư vấn “Ngày đầu tiên” tại một số bệnh viện tuyến trung ương và bệnh viện tuyến tỉnh (trong đó có BVĐK tỉnh Bắc Ninh). Năm 2022, dự án lựa chọn Bắc Ninh và Ninh Bình là 2 tỉnh thí điểm triển khai các hoạt động tư vấn, khám sàng lọc và truyền thông về THA – ĐTĐ tại tuyến y tế cơ sở.

Bà Cao Trần Lê Phương – Giám đốc dự án Ngày đầu tiên, Viện nghiên cứu Dược phẩm SERVIER cho biết, tại Việt Nam, SERVIER đã hoạt động được trên 30 năm với 5 lĩnh vực điều trị gồm THA, ĐTĐ, mạch vành, thần kinh và ung thư. Ngoài việc cung cấp các sản phẩm dược phẩm đảm bảo chất lượng, công ty luôn đồng hành với ngành y tế trong triển khai các dự án cộng đồng. “Ngày đầu tiên” là một trong những hoạt động như vậy. Bởi thực tế THA và ĐTĐ đang là những bệnh không lây nhiễm phổ biến nhất hiện nay. Bệnh có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống của người bệnh. Đặc biệt, muốn can thiệp và dự phòng sớm, cần phải bắt đầu ngay từ tuyến y tế cơ sở, ngay từ mỗi người dân và từ cán bộ y tế xã, y tế huyện. Bởi bệnh viện tỉnh không phải là nơi cung cấp dịch vụ y tế gần dân nhất. Vì vậy, các chuỗi hoạt động được thiết kế triển khai nhằm phát hiện sớm bệnh THA, ĐTĐ cho người dân có nguy cơ cao; tư vấn các vấn đề liên quan đến bệnh để những người đã có bệnh tuân thủ điều trị và có chất lượng cuộc sống tốt hơn; đồng thời cung cấp kiến thức để người dân hiểu và chủ động phòng bệnh ngay từ ban đầu.

Dự án “Ngày đầu tiên” được triển khai tại tuyến trạm y tế xã với 2 hoạt động nổi bật là khám sàng lọc THA và ĐTĐ cho 5000 người có nguy cơ tuổi từ 40 trở lên tại 10 xã thuộc 4 huyện, thành phố gồm: Thuận Thành, Gia Bình, Lương Tài và TP Từ Sơn. Hoạt động đã giúp phát hiện sớm 395 trường hợp có THA và 107 trường hợp nghi ngờ ĐTĐ được chuyển lên tuyến trên để chẩn đoán xác định và đưa vào chương trình điều trị tại địa phương. Cùng với hoạt động này, các đơn vị tổ chức 50 buổi truyền thông giáo dục sức khỏe cho nhóm bệnh nhân THA, ĐTĐ, nhóm người có nguy cơ cao mắc bệnh này tại 10 xã của 4 huyện trong dự án. Đối tượng được khám sàng lọc theo dự án gồm những người trên 40 tuổi có nguy cơ mắc THA – ĐTĐ. Sau khi đo huyết áp và test đường huyết mao mạch, nếu có kết quả nghi ngờ mắc bệnh, cán bộ y tế sẽ tư vấn bệnh nhân đến TTYT tuyến huyện để được chẩn đoán xác định và đưa vào quản lí, điều trị sớm nếu mắc bệnh.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Thắng Phản ở xã Ngũ Thái, huyện Thuận Thành cho biết: Tôi cũng như nhiều người dân xã Ngũ Thái rất phấn khởi khi được ngành y tế quan tâm, chăm sóc sức khỏe đặc biệt chú ý tới những căn bệnh thường gặp của người già. Đến đây chúng tôi được kiểm tra huyết áp, đường máu, đồng thời hướng dẫn chế độ ăn uống sinh hoạt để đảm bảo sức khỏe… Tôi rất cảm ơn và mong chương trình được duy trì và nhân rộng ra các địa phương khác nữa.

Trong buổi truyền thông, cán bộ y tế trực tiếp tuyên truyền tư vấn cho người dân về các kiến thức nhận biết sớm về nguyên nhân, dấu hiệu của bệnh tăng huyết áp, cũng như bệnh đái tháo đường, cách dự phòng nguy cơ mắc bệnh và các biện pháp nhằm hạn chế biến chứng cho người bệnh. Người dân được cập nhật thêm các kiến thức về việc áp dụng chế độ dinh dưỡng để chăm sóc sức khỏe phòng và điều trị hiệu quả các bệnh về tim mạch như tăng huyết áp, đái tháo đường. Ông Nguyễn Gia Việt,Trạm trưởng Trạm Y tế xã Ngũ Thái, huyện Thuận Thành cho biết, Ngũ Thái là 1 trong 10 xã trong toàn tỉnh được chọn là địa phương thực hiện dự án. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật, Trung tâm Y tế huyện Thuận Thành cũng như Trạm Y tế đã chuẩn bị đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị để đợt khám đạt hiệu quả cao.

Không chỉ triển khai tại tuyến xã mà tại tuyến TTYT huyện, thành phố - nơi quản lí, điều trị hàng nghìn bệnh nhân THA, ĐTĐ, dự án Ngày đầu tiên đã tài trợ cho 4 TTYT gồm TP Từ Sơn, Gia Bình, Lương Tài và Thuận Thành góc tư vấn “Ngày đầu tiên”. Góc tư vấn được bố trí cạnh khu vực phòng khám quản lí ngoại trú bệnh nhân THA – ĐTĐ với đầy đủ bàn ghế, máy tính, tài liệu truyền thông (pano, áp phích, tờ rơi) cung cấp kiến thức liên quan đến bệnh do SERVER trang bị. Hoạt động tư vấn miễn phí về bệnh, chế độ ăn uống, chăm sóc, sinh hoạt, tuân thủ điều trị… và được thực hiện do bác sĩ, điều dưỡng của các TTYT duy trì. Bác sĩ Ngô Minh Thái – Phó giám đốc TTYT TP Từ Sơn chia sẻ, đơn vị hiện quản lí gần 6.200 bệnh nhân tăng huyết áp và gần 3.300 bệnh nhân đái tháo đường. Với lượng bệnh nhân đông như vậy, thời gian để các bác sĩ có thể tư vấn cụ thể, kĩ càng cho từng bệnh nhân là không hề dễ. Vì vậy, việc triển khai góc tư vấn miễn phí “Ngày đầu tiên” sẽ góp phần giảm áp lực cho bác sĩ điều trị, đồng thời tăng cường hơn nữa sự hài lòng của người bệnh. Góc tư vấn cũng được trang bị những tài liệu truyền thông trực quan rất sinh động, giúp bệnh nhân trong quá trình chờ khám hoặc chờ kết quả cận lâm sàng có điều kiện tìm hiểu, nâng cao kiến thức.

Nói về ý tưởng triển khai hoạt động tại tuyến y tế cơ sở, bác sĩ Phạm Vũ Thiên – Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số cho biết, hoạt động này không chỉ giúp người bệnh có cơ hội được hiểu rõ, hiểu đúng về bệnh và có điều chỉnh phù hợp với thực tế bệnh của bản thân, mà còn là cơ hội để cán bộ y tế của các đơn vị được hỗ trợ đào tạo, tập huấn cập nhật kiến thức mới liên quan đến bệnh, nâng cao năng lực cho cán bộ y tế cơ sở. Việc triển khai tư vấn cũng đóng vai trò quan trọng tạo nên mối quan hệ giữa thầy thuốc với bệnh nhân, góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh tại đơn vị, tạo niềm tin và sự hài lòng của người bệnh khi đến cơ sở y tế.

Hiện Bắc Ninh đang quản lí 70.655 bệnh nhân THA và 23.507 bệnh nhân ĐTĐ. Số lượng bệnh nhân mắc THA, ĐTĐ không chỉ tại Bắc Ninh nói riêng mà trên cả nước nói chung đều có xu hướng ngày càng gia tăng. Bệnh có thể để lại những di chứng nặng nề, thậm chí ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh nhưng lại có diễn biến từ từ, thầm lặng khiến người bệnh không phát hiện ra. Một trong những yếu tố quan trọng giúp nâng cao hiệu quả điều trị và phòng chống biến chứng là phát hiện sớm. Vì vậy, việc dự án “Ngày đầu tiên” được triển khai tại Bắc Ninh sẽ là cơ hội giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế nhằm phát hiện sớm và điều trị THA, ĐTĐ hiệu quả, giúp người dân có thêm kiến thức và kĩ năng để có lối sống khỏe mạnh hơn.

Tới đây, dự án Ngày đầu tiên sẽ tiếp tục đưa vào hoạt động góc tư vấn miễn phí cho người bệnh THA – ĐTĐ tại Trung tâm Kiểm soát bệnh tật. Khi hoàn thành các hoạt động, các đơn vị liên quan sẽ tiến hành kiểm tra, đánh giá hiệu quả hoạt động của các góc tư vấn. Hi vọng mô hình này sẽ được duy trì và nhân rộng trên phạm vi toàn tỉnh trong những năm tới./.