Bệnh sốt mò

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi PGS.TS Phùng Nguyễn Thế Nguyên, Trưởng khoa Hồi sức Nhiễm, Bệnh viện Nhi Đồng 1.

Biểu hiện

- Sốt cao kéo dài.

- Có vết loét da do ấu trùng mò đốt, phát ban dạng sẩn. Đặc điểm của vết loét thường một vết hình tròn hoặc bầu dục, đường kính khoảng 5-10 mm, không đau, không ngứa, viền đỏ và nổi gờ trên mặt da. Lúc đầu màu vàng xám, sau đó đóng vảy màu nâu hoặc đen.

Vị trí thường gặp

- Hay gặp ở các nếp gấp của cơ thể như tay, cổ, gáy, thân mình, đùi, bẹn, rốn...

- Khoảng tuần thứ hai kể từ khi mò đốt, sang thương sẽ bong vảy để lại vết loét đáy sạch khô, màu đỏ tươi có viền cứng.

Cơ chế nhiễm bệnh

- Từ vết loét, vi khuẩn Orientia tsutsugamushi xâm nhập vào hệ bạch huyết gây viêm hạch tại chỗ rồi sưng, viêm và đau hạch toàn thân.

- Đồng thời, chúng xâm nhập vào máu, gây viêm nội mạc vi mạch máu toàn thân, tổn thương viêm nhiễm các cơ quan.

- Bệnh diễn tiến từ nhẹ đến nặng, có thể gây biến chứng và tử vong.

Biến chứng

- Thần kinh: Rối loạn tri giác, viêm màng não, viêm não, tổn thương thần kinh sọ não, viêm thần kinh ngoại biên.

- Tim mạch: Viêm tắc mạch máu, viêm cơ tim, trụy tim mạch, suy thận, viêm phổi, suy hô hấp.

- Ngoài ra có thể khiến gan, lách, hạch to. Hiếm hơn là đông máu nội mạch lan tỏa và hội chứng thực bào máu.

Chẩn đoán

- Dựa vào bệnh sử, sang thương da và loại trừ các bệnh gây sốt kéo dài.

- Dựa vào xét nghiệm PCR để chẩn đoán xác định tác nhân.

Điều trị

- Thuốc kháng sinh Doxycycline, azithromycin hay quinolon.

- Thuốc có hiệu quả nhất nếu được dùng ngay sau khi các triệu chứng bắt đầu.

Phòng bệnh

- Để phòng tránh bệnh, hạn chế đi vào vùng bụi rậm, cỏ thấp, vùng đất ẩm, vách núi, hang động. Khi đi vào những khu vực nghi có nhiều ấu trùng mò nên mặc quần áo dài, buộc kín gấu quần, mang tất, ủng. Y văn ghi nhận ở miền Nam khoảng 50% bệnh nhân bị sốt mò do ấu trùng đốt khi làm việc ở ruộng lúa.

- Khi xuất hiện các nốt đốt lạ và sốt cao không rõ nguyên nhân, cần kiểm tra kỹ tất cả bề mặt da trên cơ thể tìm vết đốt, sau đó đến cơ sở y tế sớm để được bác sĩ khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.