Khi nào cần bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh? Mẹ cần lưu ý gì?

Bổ sung sắt thường quy cho trẻ sinh đủ tháng

Sắt - thành phần quan trọng của hồng cầu - liên tục được sử dụng, dự trữ, tái hấp thu và thải trừ ra khỏi cơ thể. Do đó, việc bổ sung sắt là việc làm thường quy, không chỉ với người lớn mà còn với trẻ nhỏ.

Nhu cầu sắt trong chế độ ăn dành cho trẻ sơ sinh dao động từ 1,3 tới 18.6mg/ngày, được xác định dựa trên độ tuổi:

Bảng đánh giá nhu cầu sắt hằng ngày

Lưu ý: Các khuyến nghị về nhu cầu sắt ở trẻ dưới 6 tháng tuổi dựa trên trung bình lượng sắt dễ hấp thu trong sữa mẹ. Sản phẩm bổ sung sắt thường có khả năng hấp thu kém hơn, chỉ bằng 10-20% sắt trong sữa mẹ. Do đó, nếu trẻ không được bú mẹ, hoặc lượng sắt trong sữa mẹ giảm sút, cần bổ sung sắt bằng nguồn khác, nhu cầu sắt trong chế độ ăn sẽ cao hơn đáng kể.

Khi nào cần bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh?

Bên cạnh việc bổ sung thường quy như trên, mẹ cần bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh khi con thuộc một trong các trường hợp đặc biệt sau:

Trẻ sinh non

Trẻ sinh non thiếu hụt một phần hoặc toàn bộ quá trình tích lũy sắt dự trữ, thường diễn ra mạnh mẽ nhất vào 3 tháng cuối thai kỳ. Vì thế, lượng sắt đưa vào từ chế độ ăn là thực sự cần thiết.

Theo đó, trẻ sinh non nên bổ sung sắt từ tháng đầu tiên cho tới khi đủ 1 tuổi với liều như sau:

• Trường hợp trẻ bú mẹ hoàn toàn: 2mg/kg/ngày
• Trường hợp trẻ dùng sữa công thức giàu sắt: 1mg/kg/ngày

Trẻ sơ sinh nhẹ cân

Trẻ sơ sinh với cân nặng lúc mới sinh dưới 2,5kg được đánh giá là nhẹ cân. Nhóm trẻ này thường không nhận được đầy đủ dưỡng chất cần thiết trong suốt thai kỳ, trong đó có sắt.

Hiệp hội nhi khoa Canada hướng dẫn:

• Trẻ sơ sinh có cân nặng khi sinh trên 1kg: Bổ sung sắt với liều từ 2-3mg/kg cân nặng mỗi ngày, bổ sung qua sữa công thức, thực phẩm giàu sắt, sắt đường uống
• Trẻ sơ sinh có cân nặng khi sinh dưới 1kg: Bổ sung sắt đường uống (bắt buộc) với liều 3-4mg/kg/ngày

Khi em bé sơ sinh bị nhẹ cân, mẹ cần bổ sung sắt cho con từ tuần thứ 6-8 cho tới khi con được 12 tháng tuổi.

Trẻ sơ sinh nhẹ cân bổ sung sắt muộn nhất sau 8 tuần

Trẻ cần dự phòng thiếu máu do thiếu sắt

Lượng sắt trong sữa mẹ có ít và giảm dần cho đến khi trẻ được 4 tháng tuổi. Vì thế, có nhiều khuyến cáo cho rằng trẻ sơ sinh cần bổ sung sắt dự phòng thiếu sắt từ tháng thứ 4, ngay cả khi được bú mẹ.

Việc bổ sung dự phòng này kéo dài 2-3 tháng, cho tới khi con ăn dặm với thực đơn giàu sắt ít nhất 2 bữa/ngày.

Ngoài ra, cần bổ sung sắt dự phòng khi:

• Trẻ không được bú mẹ
• Mẹ bị thiếu dinh dưỡng, thiếu máu thiếu sắt, không bổ sung sắt trong cả thai kỳ
• Mẹ bị mất nhiều máu trong quá trình sinh nở
• Mẹ và bé ăn chay

Trẻ được chẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt

Ngay khi con được chẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt, con cần được bổ sung sắt theo chỉ định. Liều dùng dao động từ 3-6 mg/kg/ngày, phụ thuộc vào mức độ thiếu máu ở trẻ.

Bổ sung sắt cho trẻ thiếu máu qua đường uống thường giúp cải thiện tình trạng thiếu sắt sau 4 tuần. Tuy nhiên, mẹ vẫn nên duy trì bổ sung theo đợt 3-6 tháng để tăng lượng sắt dự trữ. Kết hợp với đó, cần kiểm tra, đánh giá lại tình trạng thiếu máu trong và sau quá trình bổ sung.

Bổ sung sắt cho trẻ dưới 1 tuổi cần lưu ý gì?

Ngoài thời điểm khi nào cần bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh, mẹ cần lưu ý một số điểm sau, có thể ảnh hưởng đến hiệu quả bổ sung sắt cho bé:

• Chế độ ăn dặm phù hợp: Chế độ ăn dặm với nhiều sữa tươi, thiếu cân bằng và thiếu hụt dinh dưỡng có thể cản trở khả năng hấp thu sắt. Do đó, hiểu và xây dựng được một thực đơn dinh dưỡng khoa học là lưu ý quan trọng đầu tiên cho mẹ.
• Lựa chọn dạng sắt phù hợp: Trẻ sơ sinh khả năng hấp thu kém, nên lựa chọn những sản phẩm sắt nước hữu cơ, sắt amin như sản phẩm sắt Ferrolip baby.

Chọn sản phẩm sắt phù hợp với trẻ sơ sinh

• Lựa chọn sản phẩm an toàn: Chỉ sử dụng các sản phẩm bổ sung sắt có thông tin dùng được cho trẻ sơ sinh.
• Tuân thủ liều dùng và chỉ định từ bác sĩ cũng như nhà sản xuất: Chỉ bổ sung sắt vừa đủ với nhu cầu của trẻ, bởi cả thiếu và thừa đều có thể dẫn tới các tác hại đối với sức khỏe
• Thời điểm bổ sung sắt tốt nhất là khi đói: Bổ sung sắt cho trẻ trước khi ăn 1-2 giờ để hấp thu tốt nhất
• Bổ sung sắt cho trẻ cùng vitamin C: Giúp hấp thu sắt tốt hơn
• Không bổ sung sắt cùng với kẽm, canxi: Giúp hạn chế tương tác, cạnh tranh hấp thu ở ruột.

Như vậy, bài viết trên đã giải đáp phần nào câu hỏi khi nào cần bổ sung sắt cho trẻ sơ sinh. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, hãy liên hệ để được chuyên gia giải đáp cụ thể.