Khám phát hiện sớm ung thư vú nâng cao hiệu quả điều trị

Bà Lê Thị Huệ (42 tuổi) ở xã Lâm Thao, huyện Lương Tài chưa bao giờ đi khám sàng lọc ung thư vú vì cơ thể hoàn toàn khỏe mạnh, không có dấu hiệu gì bất thường về bệnh tật. Chỉ đến khi Hội phụ nữ xã gửi giấy mời đi khám sàng lọc do các bác sĩ của viện K Trung ương và viện tỉnh về khám, bà Huệ cùng phần lớn phụ nữ ngoài 40 tuổi của địa phương mới đến TTYT huyện để được khám sàng lọc. Đến đây bà Huệ mới biết nguy cơ mắc ung thư vú của phụ nữ trung niên là rất cao và ngay cả bản thân cũng có thể tự kiểm tra và phát hiện những bất thường của tuyến vú.

Chương trình là hoạt động nằm trong khuôn khổ Dự án “Tăng cường năng lực chăm sóc sức khỏe cho người bệnh ung thư vú” tại tỉnh Bắc Ninh với sự tài trợ của Công ty TNHH  Novatis Việt Nam. Trong thời gian từ tháng 3 đến tháng 5/2023 tại tất cả 8 huyện, thành phố với dự kiến 5000 phụ nữ trong độ tuổi từ 40 tuổi trở lên và từ 35 tuổi trở lên nếu trong gia đình có mẹ hoặc chị/em gái ruột mắc bệnh ung thư vú, ung thư tuyến giáp. Mỗi buổi khám có sự tham gia của 25 cán bộ y tế đến từ BVĐK tỉnh, Viện ung thư Quốc gia và TTYT huyện, thành phố. Trong đó các bác sĩ chuyên khoa ung bướu và chẩn đoán hình ảnh sẽ trực tiếp khám lâm sàng vú, siêu âm; đối với những trường hợp nghi ngờ sẽ được tư vấn và chụp X-quang tuyến vú. Kết quả khám sẽ được cập nhật lên Hồ sơ sức khỏe điện tử theo hướng dẫn của chương trình. Các trường hợp nghi ngờ mắc ung thư vú sẽ được tư vấn lên tuyến trên để chẩn đoán xác định và sớm đưa vào điều trị.

Bác sĩ Nguyễn Chí Hành – Phó Giám đốc Sở Y tế cho biết, với thực tế nhận thức và hiểu biết của người dân, nhất là người dân nông thôn còn khá chủ quan về sức khỏe thì việc khám trực tiếp tại cộng đồng, tại địa phương giúp cho người dân có điều kiện để được thăm khám và tư vấn sức khỏe. Hơn nữa, các bác sĩ đều là chuyên gia đầu ngành của tỉnh và trung ương, tạo uy tín lớn nên chương trình thu hút được đông đảo các đối tượng tham gia. Dự kiến sẽ triển khai khám sàng lọc tại mỗi huyện, thành phố 500 đối tượng, riêng 2 huyện Lương Tài và Quế Võ sẽ khám cho 1000 đối tượng. Thông qua đây, chương trình cũng mong muốn góp phần nâng cao nhận thức của người dân trong vấn đề sàng lọc phát hiện sớm ung thư vú, để người dân và đặc biệt là các phụ nữ từ 40 tuổi trở lên hoặc gia đình có yếu tố nguy cơ chủ động tự kiểm tra sức khỏe để phát hiện sớm bệnh tật, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Xét về góc độ chuyên môn y tế, GS.TS Lê Văn Quảng – Giám đốc bệnh viện K cho biết, ung thư vú là căn bệnh phổ biến ở phụ nữ. Mặc dù cũng là ung thư nhưng nếu được chẩn đoán phát hiện sớm, ung thư vú có tỉ lệ chữa khỏi bệnh lên đến 90%. Hơn nữa, song song với phương pháp điều trị truyền thống, người bệnh ung thư vú hiện nay đang được tiếp cận với nhiều phương pháp điều trị tiến bộ mới và cá nhân hóa, đem lại hiệu quả cao và chất lượng cuộc sống được cải thiện tốt hơn rất nhiều. Thông qua việc khám sàng lọc tại cộng đồng, chương trình cũng mong muốn các bác sĩ có thể tư vấn, hướng dẫn chị em phụ nữ chủ động biết cách bảo vệ bản thân mình. Trong khi tắm rửa hoặc vệ sinh cá nhân hàng ngày, phụ nữ hoàn toàn có thể tự sờ nắn vùng ngực, lách để phát hiện những bất thường như u, cục, nhân cứng…để từ đó chủ động đi khám; hoặc nhận biết được một số dấu hiệu bất thường liên quan đến bệnh để chủ động phát hiện và đến cơ sở y tế để khám phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm nhất có thể.

Bắc Ninh được Bệnh viện K lựa chọn là địa điểm thí điểm triển khai chương trình, từ những kết quả tại Bắc Ninh, sẽ nhân rộng mô hình xây dựng hướng dẫn toàn diện về phòng chống ung thư vú, nâng cao năng lực trong quản lý ung thư. Cũng nằm trong khuôn khổ dự án, Viện ung thư Quốc gia phối hợp với Bệnh viện đa khoa tỉnh triển khai công tác tập huấn tăng cường năng lực trong chăm sóc và điều trị cho toàn bộ bác sĩ, điều dưỡng, kĩ sư, kĩ thuật viên xạ trị tuyến tỉnh. Đào tạo cho 8 TTYT huyện thành phố và 126 xã phường trong truyền thông trong ung thư, chăm sóc, tư vấn người bệnh ung thư. Đồng thời hướng dẫn cán bộ y tế các tuyến trong xây dựng kế hoạch Phòng chống ung thư và kĩ năng giảng dạy; Bước đầu xây dựng đơn vị ghi nhận – giám sát ung thư vú tại Bệnh viện đa khoa tỉnh và thu thập thông tin nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu và theo dõi bệnh nhân ung thư vú. Thí điểm mô hình ghi nhận về tử vong của bệnh nhân ung thư tại tuyến y tế cơ sở và liên kết dữ liệu với bảo hiểm y tế; từ đó xây dựng hướng dẫn về phòng chống ung thư vú cho các tỉnh/ thành phố khác.

Theo thống kê của Ghi nhận ung thư năm 2020, mỗi năm ở nước ta có 182.563 số ca mắc mới ung thư, trong đó ung thư vú là 21.555 ca (chiếm tỷ lệ 11,8 %). Tuy nhiên, đây là căn bệnh nếu được phát hiện sớm, điều trị kịp thời và đúng phương pháp tỷ lệ chữa khỏi cao và chi phí điều trị thấp. Vì vậy, việc tầm soát và phát hiện sớm ung thư vú ngay khi phụ nữ sang độ tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao (từ độ tuổi 40 trở lên) là rất quan trọng. Mặc dù trong những năm gần đây, việc tuyên truyền nâng cao nhận thức của cộng đồng về phòng chống bệnh ung thư vú đã được triển khai tại các tỉnh/thành phố nhưng vẫn còn rất nhiều chị em phụ nữ Việt Nam vẫn chưa chủ động trong việc tự đi khám sàng lọc bệnh ung thư vú.