Quản lý, liên thông, chia sẻ dữ liệu ngành y tế

Thực hiện lộ trình chuyển đổi số

Thực hiện Nghị quyết của Đảng, Chính phủ, Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt "Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030", Bộ Y tế đã xây dựng chương trình chuyển đổi số y tế, đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin, tiếp cận các công nghệ số, phát triển dữ liệu y tế… Trong đó đặc biệt là những kết quả, thành tựu trong việc xây dựng, phát triển các phần mềm dữ liệu y tế.

Bộ Y tế đã ban hành Khung kiến trúc Chính phủ điện tử Bộ Y tế phiên bản 2.1, nhằm tăng cường khả năng kết nối, liên thông, tích hợp, chia sẻ sử dụng lại thông tin, cơ sở hạ tầng thông tin đồng bộ; tăng cường chỉ đạo ứng dụng công nghệ thông tin trong cải cách hành chính, triển khai thành công và có hiệu quả nhiều dịch vụ công trực tuyến.

Hiện nay, Bộ Y tế đã hoàn thành xây dựng nền tảng tích hợp, chia sẻ dữ liệu cấp Bộ Y tế (LGSP - Local Goverment Service Platform) do Bộ Thông tin và Truyền thông hỗ trợ; Kết nối liên thông, chia sẻ dữ liệu Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế với Cổng dịch vụ công quốc gia. Kết nối Cổng thông tin điện tử, Cổng dịch vụ công, Hệ thống thông tin một cửa điện tử Bộ Y tế với Hệ thống thu thập, đánh giá việc sử dụng thông tin và dịch vụ công trực tuyến của Bộ Thông tin và Truyền thông theo quy định. Kết nối dịch vụ công trực tuyến mức độ 4 với Cổng thông tin một cửa quốc gia, Cổng dịch vụ công quốc gia, thực hiện cơ chế một cửa quốc gia và cơ chế một cửa ASEAN.

Bộ Y tế đang xây dựng dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định quản lý dữ liệu y tế. Bên cạnh những quy định chung, dự thảo đã đề xuất quy định cụ thể về tạo lập, thu thập, cập nhật, điều chỉnh dữ liệu y tế; khai thác, sử dụng, kết nối và chia sẻ dữ liệu y tế; quản lý nhà nước và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc xây dựng, quản lý, khai thác và sử dụng Cơ sở dữ liệu về y tế…

Theo Bộ Y tế, Nghị định được xây dựng nhằm hướng đến việc tạo các cơ sở pháp lý cho việc xây dựng, quản lý, khai thác và sử dụng các dữ liệu y tế, hình thành các Cơ sở dữ liệu về y tế (bao gồm cả cơ sở dữ liệu quốc gia và các cơ sở dữ liệu chuyên ngành y tế) để phục vụ việc quản lý nhà nước, tổ chức thực hiện chính sách, nhu cầu của cơ quan, tổ chức và người dân; góp phần thúc đẩy cải cách thủ tục hành chính; ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin trong giải quyết thủ tục hành chính; cung ứng dịch vụ công trực tuyến trong lĩnh vực y tế.

Các dữ liệu đã được quản lý bằng phần mềm của Bộ Y tế

Hiện nay Bộ Y tế đã xây dựng dữ liệu quản lý bằng phần mềm nhiều lĩnh vực.

Lĩnh vực khám, chữa bệnh: Hệ thống quản lý chất lượng bệnh viện, cơ sở dữ liệu về danh mục ICD 10, hồ sơ sức khỏe điện tử, hệ thống đăng ký cấp phép hành nghề khám, chữa bệnh; cổng dữ liệu y tế (dữ liệu về khám chữa bệnh có bảo hiểm y tế và không bảo hiểm y tế: https://congdulieuyte.vn).

Lĩnh vực dự phòng, HIV/AIDS, Môi trường: Hệ thống thông tin và dữ liệu tiêm chủng (tiemchung.vncdc.gov.vn); hệ thống quản lý bệnh lây nhiễm và không lây nhiễm; hệ thống quản lý người mắc COVID-19; Cổng thông tin tiêm chủng COVID-19 (tiemchungcovid19.gov.vn); Hệ thống tờ khai y tế tại địa chỉ (tokhaiyte.vn); Hệ thống sức khỏe toàn dân; hệ thống quản lý điều trị bệnh nhân nghiện Methadone, quản lý người nhiễm HIV; hệ thống quản lý dữ liệu về môi trường y tế; Cơ sở dữ liệu chất lượng nước sạch và vệ sinh hộ gia đình.

Lĩnh vực y tế cơ sở: Nền tảng Quản lý thông tin y tế cơ sở V20 cho trạm y tế xã, phường, thị trấn.

Lĩnh vực Dược và mỹ phẩm: Cơ sở dữ liệu ngành dược (drugbank.vn), Cổng kết nối nhà thuốc (https://duocquocgia.com.vn), quản lý thuốc kê đơn.

Lĩnh vực dân số và kế hoạch hóa gia đình: Dữ liệu dân số và phát triển, hệ thống bản đồ dân số.

Lĩnh vực an toàn thực phẩm: Hệ thống quản lý thông tin an toàn thực phẩm quốc gia, hệ thống quản lý ngộ độc thực phẩm.

Lĩnh vực trang thiết bị và công trình y tế: Công khai giá trang thiết bị y tế https://congkhaigiadmec.moh.gov.vn.

Tổ chức và nhân lực y tế: hệ thống thông tin tổ chức và nhân lực ngành y tế.

Dữ liệu về cải cách thủ tục hành chính của các lĩnh vực thuộc thẩm quyền Bộ Y tế: Cổng dịch vụ công Bộ Y tế (dichvucong.moh.gov.vn) và hệ thống một cửa điện tử Bộ Y tế (mcdt.moh.gov.vn).

Dữ liệu về thống kê y tế: Hệ thống báo cáo thống kê y tế (baocao.tkyt.vn), bao gồm các thông tin theo Thông tư số 37/2019/TT-BYT ngày 30/12/2019 của Bộ Y tế quy định chế độ báo cáo thống kê ngành Y tế và Thông tư số 20/2019/TT-BYT ngày 31/7/2019 của Bộ Y tế quy định hệ thống chỉ tiêu thống kê cơ bản ngành Y tế.

Mạng kết nối y tế Việt Nam (yte.gov.vn): Giúp kết nối hơn 500.000 cán bộ y tế trên toàn quốc, giúp các bác sĩ hỗ trợ trao đổi chuyên môn, chia sẻ, tương tác trong chẩn đoán hình ảnh, điều trị để làm sao một bác sĩ tuyến trên sẽ kết nối hỗ trợ 4 bác sĩ tuyến dưới. Mạng này giúp cán bộ y tế tuyến dưới tự tin hơn khi chẩn đoán, điều trị. Hiện mạng kết nối đã có hơn 12 nghìn người tham gia.

Dữ liệu trong hệ thống thông tin ngành y tế: tổng hợp dữ liệu các lĩnh vực của ngành y tế.

Từ các hệ thống thông tin chuyên ngành trên, Bộ Y tế đã tổ chức triển khai xây dựng được một số cơ sở dữ liệu chuyên ngành, dân số - kế hoạch hóa gia đình; dược và mỹ phẩm; nhân lực y tế; an toàn thực phẩm; HIV/AIDS; khám, chữa bệnh; bệnh truyền nhiễm và không lây nhiễm; vệ sinh nhà tiêu và chất lượng nước sạch; môi trường cơ sở y tế; trang thiết bị y tế.

Bộ Y tế cũng ban hành các bộ mã danh mục dùng chung áp dụng trong quản lý khám, chữa bệnh và thanh toán bảo hiểm y tế, Bộ mã danh mục dùng chung là cơ sở dữ liệu đầu vào áp dụng trong phần mềm để các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và cơ quan bảo hiểm xã hội thực hiện liên thông giữa các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh với cơ quan bảo hiểm xã hội và các đơn vị có liên quan trên phạm vi toàn quốc.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, việc ứng dụng công nghệ thông tin, phát triển dữ liệu y tế trong các lĩnh vực của ngành y tế còn tồn tại một số bất cập. Các cơ sở dữ liệu chuyên ngành của Bộ Y tế đã xây dựng chưa có sự kết nối, liên thông, chia sẻ giữa các thông tin, dữ liệu để phục vụ cho yêu cầu quản lý nhà nước nói chung trong ngành y tế, cũng như yêu cầu quản lý đối với từng lĩnh vực chuyên ngành y tế. Số liệu thống kê manh mún, thiếu tập trung và nhiều thông tin bị trùng lặp do có sự giao thoa về đối tượng quản lý;  Phương pháp thống kê và định dạng thông tin chi tiết cần thống kê không đồng nhất dẫn đến việc số liệu không chính xác, không mô tả đúng thực trạng...

Thực tiễn hoạt động phòng, chống dịch bệnh COVID-19 trong giai đoạn vừa qua cho thấy do không có sự thống nhất, thiếu quy định về cung cấp dữ liệu nên các cơ quan ở Trung ương, đặc biệt là Bộ Y tế gặp rất nhiều khó khăn trong việc điều động nhân lực, trang thiết bị, … phục vụ công tác phòng, chống dịch cung như việc thống kê, xử lý số liệu, phân tích, báo cáo tình hình, xu hướng dịch hay các hoạt động liên quan đến khai báo, kiểm soát dịch.

Vì vậy, cần thiết phải xây dựng một quy định quản lý về dữ liệu y tế thống nhất, đồng bộ và tập trung từ trung ương đến địa phương để kết nối, chia sẻ với các Cơ sở dữ liệu quốc gia hiện có, đặc biệt là Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, từ đó phục vụ cho yêu cầu quản lý nhà nước nói chung và yêu cầu quản lý nhà nước trong lĩnh vực y tế nói riêng.